Σύμφωνα με τον Marshall Rosenberg, γνωστό Αμερικανό ψυχολόγο για το έργο του Non Violent Communication (Μη Βίαιη Επικοινωνία), οι ανθρώπινες ανάγκες είναι παγκόσμιες – πανανθρώπινες, δηλαδή αφορούν όλους τους ανθρώπους και είναι για όλους ίδιες. Με βάση το σκεπτικό του Rosenberg ο άνθρωπος κυριεύεται από αρνητικά συναισθήματα όταν οι ανάγκες του δεν εκπληρώνονται και από θετικά συναισθήματα όταν οι ανάγκες του εκπληρώνονται. Με μια κουβέντα, ο άνθρωπος νιώθει είτε όμορφα είτε άσχημα ανάλογα με την ικανοποίηση ή μη των αναγκών του.
Έστω ότι κάποιος επιζητά ισορροπία, σεβασμό, κατανόηση, υποστήριξη, αγάπη, δύναμη, ομορφιά, μοναδικότητα ή οποιαδήποτε άλλη ανάγκη. Για να φτάσει κανείς στην ικανοποίηση της ανάγκης του είναι σκόπιμο να εφαρμόσει μια επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Για παράδειγμα, μια στρατηγική που χρησιμοποιείται συχνά στην εποχή μας για την κάλυψη των αναγκών μας είναι η απώλεια βάρους. Πολλοί άνθρωποι όμως, εκφράζουν την επιθυμία να αδυνατίσουν ή βρίσκονται ήδη σε πρόγραμμα αδυνατίσματος χωρίς καλά καλά να ξέρουν τον λόγο που θέλουν να το κάνουν. Κάποιοι θα πουν ότι θέλουν να χωρέσουν στα παλιά τους ρούχα, κάποιοι θα μιλήσουν για υγεία, κάποιοι για καλύτερη ψυχολογία, κάποιοι για αισθητική. Η πραγματική αιτία της απώλειας βάρους βρίσκεται πίσω από αυτές τις σκέψεις και δεν είναι τίποτα άλλο από την προσπάθεια ικανοποίησης μιας ανάγκης. Η κατανόηση της ανάγκης που θέλουμε να εξυπηρετήσουμε θα αποκαλύψει την κινητήριο δύναμη πίσω από την πράξη μας (της δίαιτας) και θα αποτελέσει τον οδηγό μας μέχρι τον τελικό στόχο. Αυτή η ερμηνεία δίνει μια άλλη διάσταση στο τί είναι δίαιτα και τί κάνει τελικά την εφαρμογή της πιο εύκολη διότι τροφοδοτείται από εσωτερικά κίνητρα. Ας δούμε ένα παράδειγμα για να γίνει καλύτερα κατανοητό.
Τις προάλλες με επισκέφτηκε μια κυρία που ήθελε να αδυνατίσει. Αρχικά είπε ότι ήθελε να το κάνει για λόγους υγείας και για λόγους αισθητικής. Η συζήτησή μας την οδήγησε στο συμπέρασμα ότι ήθελε να χάσει βάρος για να μπορεί να κάνει ποδήλατο με την κόρη της. Οι συνεχείς αποτυχημένες προσπάθειές της για απώλεια βάρους την άφηναν χωρίς παιχνίδι με το παιδί της καθώς το πολύ βάρος δεν της επέτρεπε να ανέβει σε ποδήλατο. Αισθανόταν ότι δεν είναι παρούσα στα καλύτερα χρόνια του παιδιού της και ότι το περιττό της βάρος αφήνει μια βασική ανθρώπινη ανάγκη ανεκπλήρωτη (να είναι καλή μαμά). Η επίγνωση της κατάστασης που βίωνε την βοήθησε να καταλάβει ότι υπάρχουν και άλλες στρατηγικές που μπορεί να εφαρμόσει -πέραν της απώλειας βάρους- για να είναι καλή μαμά, όπως για παράδειγμα η δημιουργική ενασχόληση με το παιδί της με εικαστικά. Η απελευθέρωση από το άγχος της «κακής» μαμάς και από την πίεση της γρήγορης απώλειας βάρους, έκανε την εφαρμογή της δίαιτας ευκολότερη διότι μπορούσε ταυτόχρονα να ακολουθεί ένα διαιτολόγιο έχοντας ήδη την βασική της ανάγκη εκπληρωμένη χωρίς να σπαταλάει ούτε μια μέρα χαράς με το παιδί της. Τελικά, δεν έχει σημασία αν το συναίσθημα ή η ανάγκη που θα παρατηρήσει κάποιος είναι σωστό ή λάθος. Διότι ακόμα και αν σφάλλουμε, το ίδιο το άτομο θα μας διορθώσει λέγοντάς μας το ακριβές συναίσθημα ή την ανάγκη που έχει. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι η ορθή «διάγνωση» της κατάστασης του άλλου αλλά η ειλικρινής προσπάθεια σύνδεσης και επικοινωνίας με τις επιθυμίες και τις ανάγκες του.
Διαβάζοντας όλα τα παραπάνω θα αναρωτιέται κανείς τι κάνει μια καμηλοπάρδαλη στην κορυφή του τίτλου και τι σχέση μπορεί να έχει με όλα αυτά! Δυστυχώς οι άνθρωποι έχουν μάθει να παρακάμπτουν την από καρδιάς συνεννόηση και να επικοινωνούν απευθείας μέσα από την σκέψη τους, εκεί όπου η κριτική είναι το βασικό χαρακτηριστικό. Θέλουμε συνεχώς να κρίνουμε αν κάτι είναι σωστό ή λάθος, καλό ή κακό, πρέπον ή μη πρέπον, φυσιολογικό ή αφύσικο. Ο Rosenberg είχε πει ότι κάθε αξιολόγηση άλλων ανθρώπων που υποδηλώνει σφάλμα είναι η τραγική έκφραση μιας δικής μας ανάγκης που δεν καλύπτεται. Τραγικής, διότι πρώτον αυτή η προσέγγιση μειώνει την πιθανότητα να πάρουμε αυτό που θέλουμε και δεύτερον μπορεί να προκαλέσει βία.
Η γλώσσα επικοινωνίας που ανέπτυξε προτείνει ότι όταν οι άνθρωποι επικοινωνούν μέσω της καρδιάς τότε μπορούν να μοιράζονται, να λαμβάνουν και να δίνουν με έναν τρόπο όπου ολονών οι ανάγκες ικανοποιούνται. Επικοινωνούν, όπως έλεγε, στην «καμηλοπαρδαλική». Διότι την καρδιά με το μεγαλύτερο μέγεθος στον πλανήτη επί ξηράς την έχει η καμηλοπάρδαλη!
