Ωμοφαγία είναι η διατροφική τάση ορισμένων ανθρώπων να καταναλώνουν όλα τα τρόφιμά τους ωμά, έτσι όπως τα προσφέρει η φύση.
Με άλλα λόγια αποκλείεται από τη διατροφή των ωμοφάγων οτιδήποτε θερμανθεί πάνω από τους 48 βαθμούς κελσίου διότι σε εκείνο το σημείο -όπως υποστηρίζουν- αδρανοποιούνται τα ένζυμα του τροφίμου και χάνονται τα θρεπτικά του στοιχεία. Το μαγειρεμένο δε τρόφιμο αποτελεί πια μια «πεθαμένη» τροφή γεμάτη τοξίνες ικανή να βλάψει τον οργανισμό.
Τι μπορεί να λείπει λοιπόν από αυτή την λίστα; Όλα τα μαγειρεμένα, ζωικά και μη, τρόφιμα. Αυτό σημαίνει και αυτά που παστεριώνονται ή υπόκεινται σε θερμική επεξεργασία και συσκευάζονται και βρίσκονται στα ράφια του εμπορίου. Άρα, η λίστα μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: Λουκάνικα, σαλάμια, μορταδέλες, ζαμπόν, μπέικον, τυριά, κονσερβοποιημένα τρόφιμα κ.λ.π. Επιπλέον, αποκλείονται όλα τα μαγειρεμένα κρέατα συμπεριλαμβανομένων της πανσέτας, τα κοψίδια, της μπριζόλας, της τηγανιάς, του αρνιού, διάφορα περίεργα σουφλέ με κρέμες γάλακτος κ.λ.π. Επίσης αποκλείονται όλα τα junk food όπως γύρος, πίτσα, χάμπουργκερς, πατάτες τηγανιτές, κροκέτες κ.λ.π. Απαγορεύονται επίσης οι ψημένοι ή καραμελωμένοι ξηροί καρποί, τα πατατάκια, τα γαριδάκια, τα γλυκά και οι σοκολάτες. Με άλλα λόγια μειώνεται κατά πολύ το λίπος, ιδιαίτερα το κορεσμένο, αυξάνεται το καλό λίπος, μειώνεται η επεξεργασμένη ζάχαρη και το επιπρόσθετο αλάτι (πολλοί ωμοφάγοι δεν το χρησιμοποιούν καθόλου), αυξάνονται οι φυτικές ίνες, τα φυτοχημικά και τα αντιοξειδωτικά.
Συχνά οι ωμοφάγοι διατείνονται ότι νιώθουν εξαιρετικά από την επιλογή τους να τρώνε αποκλειστικά ωμές τροφές. Η συντριπτική πλειοψηφία των ωμοφάγων καθώς παίρνουν απόφαση να αλλάξουν τον τρόπο διατροφής τους, στρέφονται γενικότερα σε ένα πιο υγιεινό τρόπο ζωής όπως είναι η διακοπή του καπνίσματος, η διακοπή από το αλκοόλ και η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Και όλα αυτά πάντοτε σε συνδυασμό με τον αποκλεισμό όλων των παραπάνω τροφίμων. Η κατάσταση μοιάζει κάπως με τον τύπο του γυμναστηρίου που ξεκίνησε συμπλήρωμα πρωτεΐνης και την ίδια στιγμή έκοψε τα ποτά, άρχισε να τρώει βραστό ρύζι με κοτόπουλο και μαρούλι και χτυπιότανε 2 ώρες την ημέρα στο γυμναστήριο. Έπειτα δήλωνε ότι η πρωτεΐνη τον βοήθησε να κάνει μπράτσα και θεοποιούσε τον τύπο που του την πούλησε… Αν δεν άλλαζε τίποτα στον τρόπο ζωής του και έπαιρνε την πρωτεΐνη βλέποντας τηλεόραση ή αν άλλαζε τα πάντα και δεν έπαιρνε την πρωτεΐνη ποιο θα ήταν το αποτέλεσμα; Θα διαπίστωνε ότι δε θα την χρειαζόταν ποτέ!
Αλλά ας επιστρέψω στην ωμοφαγία…
Μια ταπεινή ερώτηση: Αν είναι να αποκλείσω όλα αυτά από τη διατροφή μου και να αλλάξω τον τρόπο ζωής μου γιατί χρειάζεται να γίνω ωμοφάγος για να είμαι υγιής; Αν αποκλείσω όλα αυτά από τη διατροφή μου γιατί να τρώω τα όσπρια ωμά; (τα φύτρα τους). Γιατί να μην μπορώ να φτιάξω σπίτι μου ψωμάκι με αλεύρι ολικής αλέσεως και σπόρια; Γιατί να μην μπορώ να απολαύσω τα al dente ολικής αλέσεως με σάλτσα ντομάτας και γαρίδες μακαρόνια μου; Γιατί να μη φάω τα σπιτικά αβγά μου και το βιολογικό μου κοτόπουλο; Γιατί να μην μπορώ να φτιάξω σπιτικό κεφίρ από κατσικίσιο γάλα;
ΟΙ ΩΜΟΦΆΓΟΙ ΓΕΝΙΚΏΣ ΥΠΟΣΤΗΡΊΖΟΥΝ ΤΑ ΕΞΉΣ:
Η θεωρία των ενζύμων:
- Ότι οι ωμές τροφές περιέχουν ενεργά ένζυμα τα οποία βοηθούν το σώμα στην πέψη των θρεπτικών συστατικών.
- Ότι το μαγείρεμα καταστρέφει αυτά τα ένζυμα και εξαναγκάζει το σώμα προς παραγωγή περισσοτέρων δικών του ενζύμων για την πέψη της τροφής.
- Ότι το σώμα έχει περιορισμένη δυνατότητα παραγωγής αυτών των ενζύμων και έτσι, εφόσον το εξαναγκάζουμε να παραγάγει συνεχώς ένζυμα για την πέψη της μαγειρεμένης τροφής σε κάποια στιγμή τα ένζυμα θα εξαντληθούν.
- Ότι τα ένζυμα «κουβαλούν» μέσα τους τη δύναμη της ζωής, η οποία μεταφέρεται στο σώμα και προάγει την υγεία και την μακροζωία.
Τα παραπάνω 4 σημεία διακρίνονται από ένα σημαντικό μειονέκτημα: Πρόκειται για υποθέσεις οι οποίες δεν έχουν τεκμηριωθεί ποτέ επιστημονικά. Οι ωμοφάγοι όταν ρωτώνται γι’ αυτό παραπέμπουν σε βιβλιογραφία του 1985 (Enzyme Nutrition, by Dr. Edward Howell) η οποία είναι επανέκδοση του βιβλίου του Dr. Edward Howell που έγραψε το 1946 με βιβλιογραφικές αναφορές που παραπέμπουν στη δεκαετία του 1920 και του 1930. Το καλύτερο δε, είναι ότι οι πηγές αναφοράς αυτού του βιβλίου παραπέμπουν σε ένα πλήρη οδηγό με πάνω από 700 σελίδες τον οποίο όμως δεν έχει δει ποτέ κανείς, ούτε καν οι ωμοφάγοι!!! Μια αναπόδεικτη θεωρία καταλήγει τελικά σε μυστικιστική επιστήμη που μόνο οι ωμοφάγοι «ειδήμονες» γνωρίζουν.
ΑΣ ΤΑ ΠΆΡΟΥΜΕ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΧΉ
ΠΡΏΤΟΣ ΙΣΧΥΡΙΣΜΌΣ: «Οι ωμές τροφές περιέχουν ενεργά ένζυμα τα οποία βοηθούν το σώμα στην πέψη των θρεπτικών συστατικών». Σύμφωνα με τους Tortora and Anagostakos [1981) ένα εξαιρετικά μεγάλο ποσοστό (αλλά όχι το 100%) των ενζύμων πέπτεται πριν γίνει η απορρόφησή τους από το λεπτό έντερο δείχνοντας ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ενζύμων που προέρχονται από τις τροφές δεν μπορούν να φτάσουν στην κυκλοφορία και στα διάφορα όργανα.
ΔΕΎΤΕΡΟΣ ΙΣΧΥΡΙΣΜΌΣ: «Το μαγείρεμα καταστρέφει αυτά τα ένζυμα και εξαναγκάζει το σώμα να παράξει περισσότερα δικά του ένζυμα για την πέψη της τροφής». Είναι αλήθεια ότι το μαγείρεμα καταστρέφει τα ένζυμα όμως αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις όχι μόνο δεν δυσκολεύει την πέψη αλλά αντιθέτως τη διευκολύνει. Το μαγείρεμα μεταποιεί την κυτταρική δομή του τροφίμου κάνοντας την τροφή πιο προσιτή και ευκολότερα διαχειρίσιμη από τα δικά μας πεπτικά ένζυμα παρέχοντας τελικά τη δυνατότητα στο σώμα να χρησιμοποιεί λιγότερα ένζυμα από ότι κάνει για τις ωμές τροφές.
ΤΡΊΤΟΣ ΙΣΧΥΡΙΣΜΌΣ: «Ότι το σώμα έχει περιορισμένη δυνατότητα παραγωγής αυτών των ενζύμων και έτσι εφόσον το εξαναγκάζουμε να παραγάγει συνεχώς για την πέψη της μαγειρεμένης τροφής σε κάποια στιγμή τα ένζυμα θα εξαντληθούν». Τα ανθρώπινα πεπτικά ένζυμα, όπως για παράδειγμα η καταλάση, έχουν τη δυνατότητα να ανακυκλώνονται και να επαναχρησιμοποιούνται συνεχώς, οπότε οποιαδήποτε προσπάθεια για εξοικονόμηση τους είναι μάταιη και άνευ ουσίας.
«ΟΙ ΩΜΈΣ ΤΡΟΦΈΣ ΈΧΟΥΝ ΒΙΟΕΝΈΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΥΒΑΛΟΎΝ ΜΈΣΑ ΤΟΥΣ ΤΗΝ ΜΑΚΡΟΖΩΊΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΖΩΤΙΚΌΤΗΤΑ»
Όταν στην επιστήμη γίνεται μια υπόθεση ή ένας ισχυρισμός για τις αρνητικές επιδράσεις ή τις ευεργετικές ιδιότητες ενός παράγοντα, τότε αυτό θα πρέπει να είναι μετρήσιμο για να μπορέσει είτε να αποδειχθεί είτε να απορριφθεί. Εάν κάτι δεν μπορεί να μετρηθεί εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να υποβληθεί σε επιστημονικό πείραμα και παραμένει υπόθεση. Έτσι όταν κάποιος ισχυρίζεται ότι οι ωμές τροφές περιέχουν το ελιξίριο της ζωής σφάλλει εξ’ ορισμού διότι παραπέμπει σε μια πνευματική – μυστική δύναμη και όχι σε μια επιστημονική υπόθεση που να μπορεί να ερευνηθεί.
Η αλήθεια είναι ότι τα ένζυμα είναι καταλύτες. Δηλαδή μειώνουν κατά πολύ τον χρόνο για τον οποίο χρειάζεται να γίνει μια αντίδραση στο σώμα. Η λειτουργία των ενζύμων στον ανθρώπινο οργανισμό έχει αναλυθεί και τεκμηριωθεί επαρκώς και είναι διαθέσιμη σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα και βιβλιοθήκες ανά τον κόσμο. Δεν υπάρχει τίποτα μυστικό πάνω σ’ αυτό. Τα ένζυμα που βρίσκονται στα τρόφιμα παρουσιάζουν σπουδαίες ιδιότητες για την ζωή και την εξέλιξη του ίδιου του τροφίμου. Ο άνθρωπος διαθέτει τα δικά του ένζυμα για να κάνει την δική του δουλειά και όταν καταναλώσει άλλου είδους ένζυμα δεν μπορεί παρά να τα αναγνωρίσει σαν οργανικές ουσίες τις οποίες, σχεδόν στο σύνολο τους, υποβάλει σε πέψη.
ΕΠΊΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΓΕΙΡΈΜΑΤΟΣ ΣΤΙΣ ΒΙΤΑΜΊΝΕΣ
Είναι αληθές ότι η θερμοκρασία μπορεί να καταστρέψει ένα μικρό ή μεγάλο μέρος κάποιων βιταμινών. Ο γενικός κανόνας λέει ότι όσο περισσότερο θερμαίνεται ή επεξεργάζεται μια τροφή τόσο μεγαλύτερο μέρος των ευαίσθητων βιταμινών θα χαθεί. Η απώλεια όμως των βιταμινών δεν εξαρτάται μόνο από τη θέρμανση. Η απώλειά τους μπορεί να συμβεί και από την έκθεση του τροφίμου στο φως, στο ατμοσφαιρικό οξυγόνο, την παρουσία νερού, σε όξινο ή αλκααλικό περιβάλλον κ.λ.π. Παρόλο που στη θεωρία της ωμοφαγίας λέγεται γενικώς και αορίστως για καταστροφή βιταμινών κατά τη θέρμανση του τροφίμου, στην πραγματικότητα οι βιταμίνες που χάνονται σημαντικά με τη θέρμανση είναι η θειαμίνη, η νιασίνη και το φυλλικό οξύ. Δεν κατανοώ όμως γιατί δεν υπάρχει η ίδια ευαισθησία για την απώλεια της βιταμίνης Ε η οποία δεν καταστρέφεται με τη θέρμανση αλλά καταστρέφεται παρουσία οξυγόνου και ηλιακής ακτινοβολίας. Επίσης η βιταμίνη C που καταστρέφεται κατά τη θέρμανση παθαίνει ακριβώς το ίδιο και σε κάθε παράγοντα από τους περισσοτέρους στους οποίους εκτίθεται και δεν έχουν να κάνουν με το μαγείρεμα.
ΤΟΞΙΚΌΤΗΤΑ ΤΩΝ ΜΑΓΕΙΡΕΜΈΝΩΝ ΤΡΟΦΊΜΩΝ
Υπάρχουν αρκετές έρευνες που επιβεβαιώνουν ότι η οξείδωση των λιπών και της χοληστερόλης αυξάνουν τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης (Taylor et al. 1979, Kummerow 1993, Kubow 1993, O’Keefe et al. 1995) αυξάνοντας ταυτόχρονα και την συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Έχει υποτεθεί ότι η θέρμανση των τροφών ενδέχεται να είναι υπεύθυνη γι’ αυτή τη διαδικασία μετατρέποντας έτσι τις μαγειρεμένες τροφές σε ένα τοξικό παράγοντα για το σώμα. Παραδόξως, έχει βρεθεί ότι οι κυνηγετικές ομάδες ανθρώπων οι οποίοι τρέφονται με μεγάλες ποσότητες μαγειρεμένου κρέατος παρουσιάζουν εξαιρετικά χαμηλή συχνότητα καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνων. Η συνολική δε χοληστερόλη που προσλαμβάνουν είναι περίπου ίδια (480 mg) με μια δυτικού τύπου δίαιτα όμως η χοληστερόλη στο αίμα τους είναι εξαιρετικά χαμηλή (123mg) (Eaton 1992). Την ίδια στιγμή το κορεσμένο λίπος στο κρέας τους βρέθηκε να είναι 6 φορές λιγότερο από αυτό που βρίσκεται σε μια δυτικού τύπου δίαιτα. Αυτό δείχνει ότι υπάρχουν άλλοι παράγοντες που καθορίζουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων όπως είναι το είδος του λίπους, το συνολικό κορεσμένο λίπος, το είδος του κρέατος, το είδος των υδατανθράκων και η αντίσταση στην ινσουλίνη, παρά το μαγείρεμα της τροφής.
ΕΠΊΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΓΕΙΡΈΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΊΑ
Τα ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, σίδηρος, μαγνήσιο, φώσφορος, κάλιο, νάτριο, ψευδάργυρος, χα λκός, μαγ γάνιο κ.λ.π) δεν επηρεάζονται καθόλου από τη θέρμανση αλλά από την παρουσία νερού που έρχεται σε επαφή με το τρόφιμο κατά το μαγείρεμα. Η επιλογή του μαγειρέματος στον ατμό εκμηδενίζει τις απώλειες των ιχνοστοιχείων κατά το μαγείρεμα. Συνεπώς και πάλι εδώ δεν φταίει το μαγείρεμα της τροφής για την απώλεια των ιχνοστοιχείων αλλά ο τρόπος μαγειρέματος.
ΕΠΊΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΓΕΙΡΈΜΑΤΟΣ ΣΕ ΆΛΛΕΣ ΟΥΣΊΕΣ
Το β-καροτένιο αυξάνεται κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος διότι η θέρμανση απελευθερώνει εγκλωβισμένη ουσία που βρίσκεται στα κυτταρικά τοιχώματα. Το β-καροτένιο υπάρχει σε τρόφιμα όπως είναι τα καρότα, τα ραδίκια, το σπανάκι, το μπρόκολο, το λάχανο αλλά και σε όλα κίτρινα – πορτοκαλί τρόφιμα. Το ίδιο συμβαίνει και με την τομάτα. Όταν αυτή μαγειρεύεται απελευθερώνει πολλαπλάσια ποσότητα λυκοπενίου που είναι εξαιρετικά ωφέλιμο για την υγεία του ανθρώπου.
