Εν μέσω λογισμών και παραλογισμών, από τα καφενεία μέχρι τα τηλεοπτικά παράθυρα κάθε είδους, το Zeitgeist των ημερών είναι η συζήτηση περί αλλαγής φύλου και συγκεκριμένα το αν και κατά πόσο ένας έφηβος στην ηλικία των 15 είναι σε θέση να αποφασίσει μόνος του για μια τέτοιου είδους “αλλαγή”. Συζητήσεις επί συζητήσεων, αναλύσεις επί αναλύσεων, ο ένας είπε «Ναι», ο δείνα «Όχι» και άλλοι ήταν απλά «Παρόντες». Δε θα υπεισέλθω στο πώς και το γιατί κατετέθη και εψηφίσθη το εν λόγω νομοσχέδιο. Ούτε στο ποιοι ήταν υπέρ ή κατά, στο αν συμφωνώ ή διαφωνώ. Ούτε, ακόμη, αν πρόκειται για γενετικό ή επίκτητο ζήτημα. Το δικό μου «θέμα» έχει να κάνει με την ιεράρχηση των αξιών στον τόπο ετούτο και με το πόσο ευθύνεται γι’ αυτό η νέα γενιά.
Από τα σχολικά έως τα φοιτητικά μου χρόνια, άκουγα τους καθηγητές μου να υποστηρίζουν πως πληρώνουμε την “απολιτίκ” νεολαία για την κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας και άλλους να ψέγουν την αδιαφορία των φοιτητών που προτιμούν τους καφέδες από τα βιβλία γιατί, κατά βάσιν, συμμεριζόταν την άποψή τους. Υπάρχει όμως μία ποιοτική διαφορά. Κάθε ψόγος συνοδευόταν με την παράλληλη δήλωση ότι «τότε όλα ήταν διαφορετικά», και όπου διαφορετικά, σημαίνει καλύτερα. Υπήρχε ο Μίκης και ο Μάνος, η νέα γενιά διάβαζε, είχαμε μεγάλους πολιτικούς ταγούς, τον Καραμανλή, τον Ανδρέα.
Έτσι, ο Μίκης έγινε ο κατ’ εξοχήν καλλιτέχνης που άκουγαν όλοι τότε, ασχέτως που η επίσημη αριστερά της δεκαετίας του ‘60 τον απέρριπτε. Άραγε να ήταν άλλοι οι δάσκαλοι και οι καθηγητές που το ‘92 κατέβαζαν με λεωφορεία από την επαρχία χιλιάδες μαθητών για να διατρανώσουν την αντίθεσή τους στην ονομασία των Σκοπίων; Άλλοι που μας γαλούχησαν στις μολότοφ ως φυσιολογικό θέαμα εντός των Πανεπιστημίων; Άλλοι που μας στείλανε στις Γυμναστικές και Παιδαγωγικές Ακαδημίες, γιατί το δημόσιο «είναι ξεκούραστο»; Ή μήπως άλλη η χώρα που αθώωσε τον Πλεύρη για ρατσισμό; Θα μου πείτε, μήπως δεν έπεσε και μια κυβέρνηση εις το όνομα της «Μακεδονίας»; Εκεί στα καφενεία που συζητούν για εμάς, ακούγοντας κανείς, μπορεί να καταλάβει ποιοι ακριβώς ευθύνονται για την κατάσταση σήμερα. Σε τρεις επάλληλους κύκλους δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου μάθαμε για τον Περικλή, τη μεγάλη Αθήνα, τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και το «πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα είναι». Τον κακό, «άλλο» Τούρκο και την Επανάσταση του λαού εναντίον του. Και έπειτα ο Τούρκος του 1922, αυτός που μας πήρε και την Κύπρο μετά. Και κάπου εκεί και ο Μεταξάς με το «ΟΧΙ» στους Ιταλούς, γραμμένο πάντοτε με κεφαλαία -ασχέτως αν το 80% των μαθητών σήμερα “μπερδεύει” με ποιους πολεμήσαμε και γιατί. Τούτα τα ολίγα, με κενά μερικών δεκαετιών ή και αιώνων, συνοψίζουν τις ιστορικές γνώσεις των μαθητικών μας χρόνων. Για περαιτέρω, δεν υπήρχε χρόνος. Είτε το βιβλίο ύλης πίεζε, είτε είχαμε εξετάσεις και έπρεπε να αποστηθίσουμε μερικές εκατοντάδες σελίδες. Και να που τώρα καταργήσαμε και τις εξετάσεις. Θα μου πείτε, πώς αλλιώς θα γίνουμε Ευρώπη; Στην Ευρώπη δεν έχουν εξετάσεις. Και έτσι, έχεις μαθητές που όταν ερωτώνται για το πού βρίσκεται η Αφρική, σου δείχνουν τη Νότια Αμερική επειδή μοιάζουν ως προς το σχήμα. Αλλά παρ’ όλα αυτά κρίνονται ικανότατοι να αποφασίσουν για την ταυτότητά τους και για το τι μέλλει γενέσθαι.
Και όλα αυτά, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που παραπαίει μετά τα «χειρουργεία» των δύο τελευταίων Υπουργών Παιδείας, που πάσχει από έλλειψη τόνερ για τα φωτοτυπικά, όπου το χαρτί φτάνει όσο-όσο για την εκτύπωση φωτοτυπιών και όπου οι περισσότερες βιβλιοθήκες δεν έχουν ούτε ένα ευρώ για την αγορά καινούργιων βιβλίων. Σε μια χώρα που λέμε πως θέλουμε να κρατήσουμε τους καλύτερους των καλυτέρων, η πραγματικότητα έρχεται να μας χτυπήσει την πόρτα. Κρατικοί και μη φορείς, τοπικοί παράγοντες και επιχειρηματίες όλοι τους κωφεύουν σαν να μην είναι δικό τους πρόβλημα. Κι εδώ, αλήθεια, ποιος μένει; Πόσοι άνθρωποι θα μπορούσαν να τελειώσουν εδώ τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές τους σπουδές με ψίχουλα; Στις συζητήσεις μου γι’ αυτά, με κοιτούν περίεργα – γιατί αλήθεια δεν ξέρω. Ίσως να είμαι εγώ η περίεργη που ενστερνίζομαι τη φράση του Μπέικον ότι «η γνώση είναι δύναμη». Ίσως να θεωρώ ότι η χώρα έχει σημαντικότερα προβλήματα να επιλύσει από το να ασχολείται με τη νομιμοποίηση της αλλαγής φύλου ως πρωτευούσης σημασίας ζητήματος. Ίσως από την άλλη και να θυμάμαι το στίχο από έναν σκοπό που έλεγε: «στη δικιά μας κοινωνία, ζούσαμε άλλη αγωνία, μην πας στη Γερμανία»…
Στην Ελλάδα του 2017, η αγωνία αυτή, τελικά, παρέμεινε η ίδια. Για όλους εμάς που βρισκόμαστε εδώ και για όλους εκείνους που φύγανε έξω. Κι όμως, δε θα μπορέσω ποτέ μου να χωνέψω το γεγονός ότι, ακόμη και τώρα, αυτό που μας απασχολεί δεν είναι άλλο από το ότι βλέπουμε τη “συκιά” και χάνουμε το δάσος, το οποίο φλέγεται και βάλλεται πανταχόθεν. Η Ελλάδα “έτρωγε”, “τρώει” και, απ’ ότι φαίνεται, θα εξακολουθήσει να “τρώει” τα παιδιά της εις το όνομα της Ευρώπης. Ενίσταμαι.. ειλικρινώς. Ελλάδα, καληνύχτα.
