ΕΒΙΤΑ ΖΙΟΥΔΡΟΥ
Κλινική Γλωσσολόγος, ΒΑ/ΜΑ
www.plasisworld.gr
Το τέλος των διακοπών και ο γυρισμός στις υποχρεώσεις είναι μία περίοδος προσαρμογής για μικρούς και μεγάλους. Η σταθερή και υποστηρικτική συμπεριφορά, η εφαρμογή ενός ισορροπημένου προγράμματος δραστηριοτήτων και η αποτελεσματική οργάνωση της μελέτης θα επιταχύνει την προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο θα συμβάλει στη διαμόρφωση της γνωστικής και ψυχοσυναισθηματικής ανάπτυξής του. Το παιδί στη σχολική ηλικία πρέπει να εκπληρώσει συγκεκριμένους στόχους σύμφωνα με τις απαιτήσεις του σχολείου, τις προσδοκίες των γονέων, τις προσωπικές κλίσεις, ικανότητες, και τις ιδιαιτερότητές του. Για να βοηθήσουμε το παιδί να προσαρμοσθεί στο σχολείο χρειάζεται να κατανοήσουμε τις δυσκολίες που συναντά (υποχρεώσεις, σχολικά καθήκοντα, λιγότερο ελεύθερο χρόνο, ανάγκη να συμμετέχει σε ομάδες και να αναπτύξει φιλικές σχέσεις) και να προχωρήσουμε στη δημιουργία μιας δυνατής σχέσης αλληλοσεβασμού και εμπιστοσύνης.
Μερικές ιδέες για το σκοπό αυτό είναι και οι παρακάτω:
Καθιέρωση μιας οικογενειακής ρουτίνας για την ουσιαστική επικοινωνία με το παιδί και τη συζήτηση γύρω από το σχολείο και άλλα θέματα που το αφορούν. Προγραμματισμός της μελέτης ανάλογα με την ηλικία και τις μαθησιακές ανάγκες. Βοηθάμε το παιδί να οργανώσει, να σχεδιάσει, να βάλει προτεραιότητες. Βοηθάμε το παιδί να αναπτύξει ανεξαρτησία και δεν κάνουμε εμείς τις εργασίες του. Δίνουμε έμφαση στην επιτυχία αλλά κυρίως στην προσπάθεια. Συγκρίνουμε τη δουλειά του με προηγούμενες προσπάθειες του και όχι με τη δουλειά των άλλων. Ακούμε τα παράπονα και τις απογοητεύσεις του χωρίς θυμό ή νευρικότητα για να μην αυξήσουμε το άγχος μας και επιτείνουμε τη ματαίωση του παιδιού. Εξασφαλίζουμε χρόνο για αθλητισμό και ψυχαγωγία, ανεξάρτητα από την απόδοσή του στη μελέτη.
Όταν το παιδί προσπαθεί να αποφύγει τη μελέτη κάνουμε μία συμφωνία για τους κανόνες που πρέπει να τηρούνται. Το παιδί αναλαμβάνει τις ευθύνες του και μαθαίνει να βάζει βραχυπρόθεσμους στόχους που σταδιακά θα επεκτείνονται. Κάνουμε συχνά διάλειμμα και δίνουμε ενθάρρυνση μετά την επίτευξη του στόχου. Ενισχύουμε και επιβραβεύουμε την κατάλληλη συμπεριφορά και αποφεύγουμε συγκρούσεις, γκρίνιες και απειλές.
Όταν το παιδί αναβάλλει μέχρι την τελευταία στιγμή να ξεκινήσει τη μελέτη του, επιλέγουμε μαζί ένα ευχάριστο μέρος για μελέτη, συμφωνούμε ένα πρόγραμμα για τη μελέτη και καταστρώνουμε μαζί μια λίστα με τα καθήκοντά του. Ορίζουμε συγκεκριμένους χρόνους, παρέχουμε την κατάλληλη επίβλεψη και επιπλέον κίνητρα. Όταν το παιδί χρειάζεται πολύ χρόνο για να ολοκληρώσει τη μελέτη του, αυτό μπορεί να οφείλεται σε δυσκολία κατανόησης της εργασίας, διάσπαση της προσοχής ή ανία. Η βοήθεια που δίνουμε πρέπει να είναι διακριτική. Ο εξαναγκασμός και η πίεση έχει αρνητικά αποτελέσματα στα κίνητρα για μάθηση και στη σχέση των παιδιών με τους γονείς. Αν κρίνουμε ότι δε μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί μας ή ότι διαταράσσεται η σχέση μας μαζί του, τότε η βοήθεια από άλλο πρόσωπο μπορεί να είναι η λύση.
Αν το παιδί προσπαθεί αλλά δεν τα καταφέρνει να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του σχολείου πιθανόν να υπάρχει κάποια μαθησιακή δυσκολία. Σημεία μαθησιακών δυσκολιών σε προσχολική ηλικία είναι η αργοπορία ανάπτυξης λόγου και ομιλίας, η αδυναμία ακουστικής ή οπτικής μνήμης, η δυσκολία συγκέντρωσης της προσοχής, γραφοκινητικές δυσκολίες ή αδεξιότητα στην κίνηση.
Τα αποτελέσματα των μαθησιακών δυσκολιών μπορεί να είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση του παιδιού, η αποφυγή δύσκολων καταστάσεων, η εύκολη ματαίωση, η σχολική άρνηση – δυσπροσαρμογή, ή η αντιδραστική συμπεριφορά.
Οι παράγοντες που βοηθούν το παιδί να αναπτύξει τις κλίσεις του είναι τα πολλαπλά ερεθίσματα όπως ζωγραφική, μουσική, κατασκευές, παιχνίδια και επαφή με τα άλλα παιδιά. Γονείς και παιδιά διαβάζουμε πολλά βιβλία ώστε το παιδί να αγαπήσει το διάβασμα. Τέλος ας μην ξεχνούμε ότι για να μειώσουμε τον κίνδυνο ανάπτυξης ψυχοσωματικών προβλημάτων θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ένα συναισθηματικό σταθερό πλαίσιο αγάπης γύρω από το παιδί μας.