Tα τελευταία χρόνια ακούγονται πολλά, γράφονται και αναπαράγονται πολλά στο διαδίκτυο αλλά βλέπουμε να συμβαίνουν και πολλά στον δρόμο. Οι εκπαιδευτές χρησιμοποιούν κάθε πιθανό μέσο έκφρασης για να πείσουν ότι “δεν είναι ελέφαντες”, δηλαδή ότι δεν χρησιμοποιούν βια στην εκπαίδευση, ότι η “διόρθωση” είναι αναγκαία, όπως επίσης και ότι η διόρθωση δεν είναι βία. Εμείς οι άνθρωποι, μάλλον έχουμε χάσει την αίσθηση του τι σημαίνει βία, όταν αυτή είναι μακριά από εμάς. Όταν η βία εφαρμόζεται σε μας, μας είναι πολύ εύκολα κατανοητή, στον σκύλο όμως θεωρούμε λογικό να την εφαρμόσουμε.
Τα σκυλιά είναι πολύ ευαίσθητα ζώα και εύκολα στρεσάρονται αν π.χ τους πατήσουμε τις φωνές, αν τα μπλοκάρουμε με το σώμα μας, αν σκύψουμε από πάνω τους, αν τα αγκαλιάσουμε σφιχτά, αν τα σηκώσουμε ψηλά, αν τα κοιτάμε επίμονα στα μάτια και πολλά άλλα που κάνουμε εμείς οι άνθρωποι από άγνοια . Το στρες δουλεύει αθροιστικά στον οργανισμό και αυτό οδηγεί σε έλλειψη συγκέντρωσης και αδυναμία μάθησης όπως επίσης και σε πολλά άλλα προβλήματα συμπεριφοράς και υγείας. Φανταστείτε να προχωρήσουμε περισσότερο και να αρχίσουμε στον σκύλο μας τις διορθώσεις με σβερκώματα, φωνές, χτύπημα με εφημερίδα, τρόμαγμα με κάποιον δυνατό – ξαφνικό ήχο και βεβαια τις γνωστες αρνητικές μεθόδους εκαιδευσης με πνίχτες (αγκαθωτούς και συρόμενους) τραβήγματα στον λουρί, ηλεκτρικά κολάρα, κολάρα σπρέι κ.α.
Όλα αυτά θα οδηγήσουν σε υπερβολικό στρες, φοβίες και πιθανή επιθετικότητα του σκύλου μας προς άλλους σκύλους ή και ανθρώπους. Επίσης θα δούμε να εμφανίζονται και κάποιες εμμονικές συμπερι- φορές στον σκύλο όπως κυνήγημα της ουράς, μάσημα μελών, συνεχές γλύψιμο, συνεχές ξύσιμο, ατένισμα στο κενό χωρίς λόγο και σκοπό, κοπροφαγία, γαύγισμα χωρίς εμφανή λόγο. Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης μπορεί να συναντήσουμε και άλλες έντονες συμπεριφορές χωρίς εμφανή αίτια. Επίσης θα δούμε σκυλιά να παρουσιάζουν ξηροδερμία, αδυνάτισμα (παρά την αύξηση της τροφής), αλλεργίες, διάρροια, συχνοουρία, λαχάνιασμα κ.α Ένας οργανισμός που βρίσκεται σε έντονο ή ακόμα και μόνιμο στρες, αυξάνει τα επίπεδα της κορτιζόλης. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της ενεργοποίησης του υποθάλαμο-οισοφαγικού- επινεφρικού ορού, που περιλαμβάνει την έκκριση ACTH ( αδρενοκορτικοτροφική ορμόνη).
Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε αύξηση της έκκρισης της κορτιζόλης από τον επινεφριδιακό φλοιό, με αποτέλεσμα, αρχικά την αδυναμία του στη μάθηση. Όταν το ζώο είναι εκτεθειμένο σε βαριά και παρατεταμένα στρεσογόνα και δεν του είναι δυνατό να τα διαχειριστεί με ενεργό τρόπο, τότε μπορεί να καταφύγει σε υποτακτικότητα, σε συμπεριφορές επαγρύπνησης που χαρακτηρίζονται από ακραία παθητικότητα. Μακροπρόθεσμα, τα αυξημένα επίπεδα της κορτιζόλης μπορεί να έχουν επιζήμιες επιπτώσεις στην υγεία, όπως γαστρικά έλκη, καρδιακές παθήσεις, μειωμένη αποδοτικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος και προβλήματα γονιμότητας. Θέτοντας όρια στη σχέση μας με τον σκύλο χωρίς βία, κάνοντας πρόληψη στις συμπεριφορές του, οργανώνοντας το περιβάλλον του και ακολουθώντας μια καθημερινότητα με την απαραίτητη εκτόνωση (σωματική και πνευματική) θα βοηθήσουμε τον σκύλο μας σταδιακά να ισορροπήσει και να επανέλθει στα φυσιολογικά. Ακολουθήστε εκπαιδευτικές μεθόδους χωρίς τη χρήση βίας και διορθώσεων (πνίχτες, ηλεκτρικά κολάρα, φωνές, τραβήγματα κ.α.)
Ένα ζώο κάνει μια συμπεριφορά για 2 λόγους, είτε για το κίνητρο που εκφράζεται από τα ένστικτα του (φαγητό, παιχνίδι, κοινωνικότητα, επικοινωνία) ή για να αποφύγει την τιμωρία. Και σίγουρα η λύση δεν είναι και τα δύο (δηλαδή συνδυασμό χρήσης τιμωρίας και επιβράβευσης). Όσο περισσότερες γνώσεις έχει ένας εκπαιδευτής τόσο λιγότερη διόρθωση χρησιμοποιεί. Η γνώση και η σωστή εφαρμογή των θεωριών μάθησης, φέρνει τα αποτελέσματα και όχι η χρήση βίας.
