Θα πίστευε κανείς ότι μια καρδιακή προσβολή θα ήταν αρκετή για να κάνει το άτομο να σταματήσει να καπνίζει, να πίνει και να τρέφεται ανθυγιεινά. Θα πίστευε κανείς ότι οι καλά μελετημένες – τεκμηριωμένες αρνητικές επιδράσεις της παχυσαρκίας στην υγεία θα εξωθούσαν τον κόσμο σε μια μόνιμη αλλαγή στο βάρος του. θα πίστευε κανείς ότι η φυλακή θα μπορούσε να συνετίσει τους ανθρώπους που παρέβηκαν τον νόμο. θα πίστευε κανείς ότι η κλιματική αλλαγή θα ήταν ικανή για να κάνει τον άνθρωπο να σεβαστεί το περιβάλλον. Θα πίστευε κανείς ότι τα μνημόνια μπορούν να φτιάξουν δομές και να αλλάξουν συμπεριφορές…
Όμως, τίποτα δεν είναι αρκετό διότι…
Οι άνθρωποι δεν είναι πάντα λογικοί! Εκτός από μυαλό ο άνθρωπος έχει και ψυχή, έχει και συναίσθημα.
Είναι γεγονός ότι ένα συντριπτικά μεγάλο ποσοστό που επιτυγχάνει μια αλλαγή στην ζωή του στο τέλος αποτυγχάνει να τη διατηρήσει. «Η δύναμη της συνήθειας» λένε! Οι ιατρικές συστάσεις είναι ξεκάθαρες: «Σταμάτα να καπνίζεις, να πίνεις, να τρως ανθυγιεινά, ξεκίνα να γυμνάζεσαι και προσπάθησε να διαχειριστείς το στρες». Υπάρχουν άτομα των οποίων οι αρτηρίες τους έχουν κλείσει τόσο πολύ που οποιαδήποτε φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου σώματος όπως ένα περπάτημα ή το σεξ γίνεται εξαιρετικά οδυνηρή. Αυτά τα άτομα μπαίνουν σε μια επίπονη, ψυχοφθόρα και επικίνδυνη διαδικασία αποκατάστασης της ζημιάς όπως την τοποθέτηση αντικειμένων μέσα στις αρτηρίες για να τις κρατούν ανοιχτές (stent) ή κόψιμο νεύρων από τα κάτω άκρα για να παρακάμψουν τα αποφραγμένα σημεία (bypass). Το αποτέλεσμα; Αν κοιτάξει κανείς την πορεία αυτών των ανθρώπων 2 χρόνια μετά την επέμβαση βλέπει ότι το 90% έχει γυρίσει ήδη στις παλιές του συνήθειες και σχεδόν όλοι τους είτε θα ξαναπεράσουν τη διαδικασία του χειρουργείου, είτε πεθαίνουν.
Το ερώτημα που προκύπτει με βάση τα πιο πάνω είναι για ποιο λόγο οι άνθρωποι δεν αλλάζουν ή τουλάχιστον δεν αλλάζουν εύκολα. Μήπως ο κίνδυνος να χάσουν την ζωή τους δεν είναι αρκετός για να τους κάνει να αλλάξουν;
Από ότι φαίνεται δεν είναι! Οι άνθρωποι δεν αλλάζουν όταν το κίνητρο τους είναι ο φόβος. Δεν αλλάζουν με απειλές και δεν αρέσκονται στο να τους λένε τι πρέπει να κάνουν. Αντιθέτως, αλλάζουν όταν τους δίνεται η δυνατότητα να νιώσουν ότι είναι οι ίδιοι κυρίαρχοι τον αποφάσεων που θα λάβουν για τη ζωή τους. Γίνονται πιο δημιουργικοί όταν η διαδικασία της αλλαγής οικοδομείται με επίκεντρο το άτομο τους δείχνοντάς τους πίστη ότι μπορούν να τα καταφέρουν. Θέλουν να πετυχαίνουν με βάση τις ικανότητες και τις αξίες τους και αρέσκονται σε επιλογές με προοπτική που έχουν προσωπικό νόημα.
Για να συμβούν όλα αυτά είναι απαραίτητο το άτομο που θέλει να πετύχει την αλλαγή να δρα και να λειτουργεί μέσα σε ένα θετικό περιβάλλον. Ο άνθρωπος έχει την τάση να σκέφτεται πρώτα τις δυσκολίες που πρόκειται να αντιμετωπίσει πριν αφεθεί να σκεφτεί τι πραγματικά θέλει να είναι. Και αυτό βεβαίως ακολουθείται από αναβλητικότητα, απογοήτευση και παραίτηση. Τα άτομα που αλλάζουν λειτουργούν και σκέφτονται μέσα σε ένα περιβάλλον αισιοδοξίας με ακμαία αυτοπεποίθηση και αυξημένη την αίσθηση της αυτοαποτελεσματικότητας. Βλέπουν τη ζωή σαν ένα μυστήριο που θέλουν να ζήσουν παρά σαν ένα πρόβλημα που καλούνται να λύσουν.
Γι’ αυτό και ο ρόλος του διαιτολόγου ξεπερνά τις διαιτητικές συστάσεις. Ο διαιτολόγος οφείλει για τον πελάτη του να γίνει πηγή έμπνευσης, συνοδοιπόρος και συνδιαμορφωτής του οράματος του. Στο κάτω – κάτω για να μπορέσει να συμβεί η αλλαγή θα πρέπει τουλάχιστον ένας από τους δύο να πιστεύει σ’ αυτήν. Αλίμονο, αν αυτός δεν είναι ο διαιτολόγος.
ΟΙ ΙΑΤΡΙΚΈΣ ΣΥΣΤΆΣΕΙΣ ΕΊΝΑΙ ΞΕΚΆΘΑΡΕΣ: «Σταμάτα να καπνίζεις, να πίνεις, να τρως ανθυγιεινά, ξεκίνα να γυμνάζεσαι και προσπάθησε να διαχειριστείς το στρες»