Επί δεκαετίες επικρατούσε η άποψη στην κοινωνία ότι τα προβλήματα των δοντιών και του στόματος είναι ανεξάρτητα από τα προβλήματα της γενικής υγείας του ατόμου. Οι άνθρωποι συνήθιζαν να επισκέπτονται τον οδοντίατρο μόνο επί πόνου και μάλιστα αυτό θεωρούταν αρκετό.
Σήμερα με τη βοήθεια των συνεχόμενων επιστημονικών ερευνών έχει αποδειχθεί ότι η άποψη αυτή είναι λάθος καθώς η στοματική υγεία του ατόμου είναι τελικά άρρηκτα συνδεδεμένη με τη γενική του υγεία και αντίστροφα. Το στόμα δηλαδή αποτελεί έναν καθρέφτη της γενικής κατάστασης της υγείας του ασθενούς.
Yπάρχουν πολλαπλά παραδείγματα αυτής της στενής σχέσης στόματος και γενικής υγείας. Ένα από αυτά είναι η αποδεδειγμένα πλέον αμφίδρομη σχέση μεταξύ του διαβήτη (σάκχαρο) που είναι μία συνήθης συστηματική χρόνια πάθηση πολλών ασθενών και της περιοδοντίτιδας.
Ποια είναι η σχέση του διαβήτη με την περιοδοντίτιδα;
Έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια από πολλές επιστημονικές έρευνες ότι οι ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν περιοδοντίτιδα αλλά και ότι η ύπαρξη μη ελεγχόμενης περιοδοντίτιδας σε διαβητικούς ασθενείς μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολίες στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου τους.
Τι είναι όμως πραγματικά η περιοδοντίτιδα;
Η περιοδοντίτιδα είναι μια πολυπαραγοντική νόσος των μαλακών ιστών του στόματος (ούλων) καθώς και του οστού που βρίσκεται κάτω από αυτούς και στηρίζει τα δόντια. Όταν κάποιος πάσχει από περιοδοντίτιδα παρατηρείται φλεγμονή (ερυθρότητα, αιμορραγία) στα ούλα του και σταδιακή απώλεια στο στηρικτικό οστό των δοντιών του. Σε περίπτωση παραμέλησης της νόσου ή σε περιπτώσεις επιθετικής μορφής της νόσου η εμφάνιση κινητικότητας των δοντιών που πάσχουν και η τελική απώλεια τους είναι πολύ συχνή. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου εκτός από τον διαβήτη:
- η κακή στοματική υγιεινή δηλαδή η παραμέληση επίσκεψης στον οδοντίατρο για προληπτικό έλεγχο και καθαρισμό για χρόνια και η πλημμελής στοματική υγιεινή από τον ίδιο τον ασθενή στο σπίτι (σπάνιο και λάθος βούρτσισμα των δοντιών)
- το κάπνισμα
- οι ορμονικές διαταραχές (εφηβεία, εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση)
- η κληρονομικότητα
- το stress και γενικά η ψυχική υγεία
- ασθένειες που σχετίζονται με ανεπάρκεια του ανοσοποιητικού (πχ HIV κ.α.).
Περιοδοντίτιδα και καρδιαγγειακά προβλήματα
Τα τελευταία έτη έχουν υπάρξει πολλές επιστημονικές ενδείξεις για την μεγαλύτερη πιθανότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων (πχ έμφραγμα, περιφερική αρτηριακή νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια κ.α.) σε ασθενείς που πάσχουν από περιοδοντίτιδα καθώς τα μικρόβια που προκαλούν την περιοδοντίτιδα είναι πιθανό να διαφύγουν στην κεντρική κυκλοφορία του αίματος.
Υπάρχουν άλλα παραδείγματα σχέσης μεταξύ γενικής υγείας και στοματικής υγείας που δεν συμπεριλαμβάνουν την περιοδοντίτιδα;
Έξω από τα όρια της περιοδοντίτιδας οι ασθενείς πρέπει να γνωρίζουν ότι φαινομενικά απλές αλλαγές που παρατηρούνται στο στόμα τους μπορεί να αποκαλύπτουν πιο σοβαρές ασθένειες ή ακόμη και να τις προκαλούν. Μερικά παραδείγματα αυτών των αλλαγών είναι τα εξής:
- Πληγές ή πλάκες που εμφανίζονται στην στοματική κοιλότητα και στα χείλη: μπορεί να είναι από απλές άφθες έως προκαρκινικές ή καρκινικές αλλοιώσεις.
- Χρόνια αποστήματα από χαλασμένα δόντια (μοιάζουν με σπυράκι που κατά περιόδους συνοδεύεται από την εκροή πύου): μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή λοίμωξη ακόμη και θάνατο αν δεν αντιμετωπιστούν από τον οδοντίατρο.
- Απώλειες δοντιών στο σπίτι που δεν αντικαθίστανται από τεχνητά δόντια: μπορεί να αποδιοργανώσουν όλη την σύγκλειση με αποτέλεσμα πονοκέφαλους και κακή μάσηση άρα και γαστρεντερικά προβλήματα.
- Δυσοσμία και κακή αισθητική δοντιών: είναι πολύ συχνό να επηρεάζουν την ψυχολογική κατάσταση και την κοινωνική ζωή του ασθενή.
- Ξηροστομία: πολύ συχνά προκαλείται από χρόνια λήψη φαρμάκων για γενικής φύσεως προβλήματα υγείας και προκαλεί επίσης γαστρεντερικά και ψυχολογικά προβλήματα.
Τι πρέπει να κάνουν οι ασθενείς για να διατηρήσουν την στοματική τους υγεία και κατ’ επέκταση την γενική τους υγεία;
Η πρόληψη παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διατήρηση τόσο της στοματικής όσο και της γενικής υγείας μας. Στα πλαίσια της πρόληψης όλοι μας είναι πολύ σημαντικό να:
- Βουρτσίζουμε τα δόντια μας σύμφωνα με τις οδηγίες του οδοντιάτρου τρείς φορές την ημέρα
- Αποφεύγουμε την συχνή κατανάλωση τροφών με ζάχαρη
- Αποφεύγουμε την κατανάλωση αλκοόλ και δεν καπνίζουμε
- Επισκεπτόμαστε κάθε 6 μήνες τον οδοντίατρο μας για προληπτικό έλεγχο ακόμη και αν δεν εντοπίζουμε οι ίδιοι μας κάποιο πρόβλημα στην στοματική κοιλότητα.
