Μία σειρά από σημαντικές αλλαγές αναμένεται να εφαρμοστούν στις φετινές αυτοδιοικητικές εκλογές της 8ης Οκτωβρίου. Από το μήκος των ψηφοδελτίων, που σε ορισμένες περιπτώσεις θα φτάνουν το… ένα μέτρο (98 εκατοστά), καθώς θα περιλαμβάνουν πλέον όλους τους υποψηφίους, μέχρι τη διάρκεια της θητείας των νέων δημάρχων και περιφερειαρχών, που αυξήθηκε και πάλι στα πέντε χρόνια. Πρόκειται είτε για αλλαγές που θεσπίζονται για πρώτη φορά είτε για παλαιότερες ρυθμίσεις που επανέρχονται.
Μεγαλύτερη θητεία, λιγότεροι σύμβουλοι
Εξαιρετικά σημαντικό είναι το γεγονός ότι επανέρχεται και πάλι η πενταετής θητεία όπως ίσχυε την περίοδο μεταξύ 2014 και 2019. Αυτό σημαίνει ότι οι νέοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες θα αναλάβουν καθήκοντα την 1η Ιανουαρίου 2024 και η θητεία τους θα λήξει την 31η Δεκεμβρίου 2028.
Ωστόσο, μειώνεται ο αριθμός των μελών στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια με στόχο να είναι πιο ευέλικτα, λειτουργικά και αποτελεσματικά. Πιο συγκεκριμένα, το 2019 είχαν εκλεγεί 9.470 δημοτικοί σύμβουλοι στους 332 δήμους της χώρας, ενώ για την επόμενη θητεία θα εκλεγούν συνολικά 8.481 σύμβουλοι. Αντίστοιχα, οι περιφερειακοί σύμβουλοι που θα εκλεγούν στις προσεχείς εκλογές θα είναι 611 έναντι 703, που ήταν κατά τη διάρκεια της τετραετίας 2019 – 2023.
Κοινά ψηφοδέλτια μέχρι… 1 μ.
Φέτος όσοι σπεύσουν στα εκλογικά κέντρα θα διαπιστώσουν ότι καταργήθηκε η ξεχωριστή κάλπη που είχε χρησιμοποιηθεί, για μία και μοναδική φορά, στις εκλογές του 2019 για την εκλογή των κοινοτικών συμβουλίων. Αυτό σημαίνει ότι οι υποψήφιοι πρόεδροι και σύμβουλοι δημοτικών κοινοτήτων εντάσσονται στους συνδυασμούς των υποψηφίων δημάρχων.
Βέβαια, αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα φετινά ψηφοδέλτια να είναι εξαιρετικά μεγάλα σε μήκος, καθώς θα περιλαμβάνουν όλους τους υποψηφίους. Μάλιστα, τα μεγαλύτερα ψηφοδέλτια θα φτάνουν σε μήκος το ένα μέτρο (98 εκατοστά) και αφορούν δήμους όπου εκλέγονται δημοτικά συμβούλια με 43 ή 39 μέλη, αλλά και συμβούλια δημοτικής κοινότητας. Σε περίπτωση επαναληπτικής ψηφοφορίας το μήκος των ψηφοδελτίων θα ανέρχεται περίπου στα 20 εκατοστά, ενώ το πλάτος τους ορίζεται σε όλες τις περιπτώσεις στα 14 εκατοστά.
Επιπλέον, όπως αναφέρεται στο σχετικό ΦΕΚ: Οι δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως 200 κατοίκους εκλέγουν μονομελές όργανο, οι δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεταξύ 201 και 2000 κατοίκων εκλέγουν τριμελές συμβούλιο, ενώ στις δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεγαλύτερο των 2.000 κατοίκων, την πλειοψηφία στο συμβούλιο δημοτικής κοινότητας έχει ο συνδυασμός του εκλεγμένου δημάρχου του οικείου δήμου.
Απαιτείται 43% + 1 ψήφο
Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές αναδεικνύεται πρώτος ο συνδυασμός, που στον πρώτο γύρο συγκεντρώνει ποσοστό άνω του 43% (43%+1 ψήφο) επί των εγκύρων ψηφοδελτίων κάθε δήμου ή περιφέρειας. Στην περίπτωση που αυτό δεν συμβεί η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται την επόμενη Κυριακή, 15 Οκτωβρίου 2023, μεταξύ των υποψηφίων δημάρχων ή περιφερειαρχών των δύο πρώτων συνδυασμών.
Επίσης, αξίζει να αναφερθεί ότι φέτος αυξάνεται ο μέγιστος αριθμός των υποψηφίων, που μπορούν να συμπεριληφθούν στο συνδυασμό υποψήφιου δημάρχου ή περιφερειάρχη, από το 50% του αριθμού των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας στο 150%. Αντίστοιχη είναι και η αύξηση για τους υποψήφιους συμβούλους των δημοτικών κοινοτήτων.
Μάλιστα, για πρώτη φορά σε δημοτικές και περιφερειακές εκλογές οι συνδυασμοί κατέθεσαν τις υποψηφιότητές τους ηλεκτρονικά, όπως συνέβη και με τα κόμματα στις πρόσφατες εθνικές εκλογές του Μαΐου και Ιουνίου.
Τι θα συμβεί με την αποχή
Η αποχή είναι κάτι που προβληματίζει όλους τους υποψηφίους, καθώς κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα λόγω της δυσαρέσκειας των πολιτών. Αξίζει να αναφερθεί πως στις δημοτικές εκλογές του 2019 είχε ψηφίσει στον α’ γύρο το 58,96% των εγγεγραμμένων πολιτών, που σημαίνει ότι η αποχή έφτασε το 41,04%. Επίσης, στο β’ γύρο είχε ψηφίσει το 44,83%, δηλαδή η αποχή ήταν 55,17%. Αντίστοιχα, στις περιφερειακές εκλογές του 2019 στον α’ γύρο ψήφισε το 58,43%, άρα η αποχή ήταν 41,57% και στο β’ γύρο ψήφισε το 41,31%, οπότε η αποχή έφθασε το 58,69%.
